Çaykara Makaleler

Çaykara´da (D) ve (T) seslerinin karıştırılma nedenlerinden biri de (KİPÇAK) söz varlığıdır.

Çaykaramızda (D )ve (T) ses imlerinin gerek yazı dilinde gerekse konuşma dilinde biri birine karıştırılması, Rumca, Rusça, Ermenice, Gürcüce, Farsça ya da Arapça dillerinden kaynaklanmamaktadır. Aşağıda tamamı tarafımızdan kullanılan ve de kullanılmakta olan (Kıpçak) söz varlığından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Şöyle ki : (Tavuk) sözcüğünün aynı zamanda (Daguk)  (taguk) (takuk) (dakuk) ;  (değil) sözcüğünün de (degül), (tegül) , (dögül), (tökül)  şeklinde vücut bularak yumuşak ünsüz (D) ile ve sert ünsüz (T) ile aynı anlamı belirterek söylenişi bunun kanıtıdır.

D

Daguk: Tavuk, dağınık, dakuk, tafuk, taguk, takuk, tavoh, tokuk

Datlu: Tatlı, tatıglı, tatlu

Dan: Sabah vakti,  tan vakti, dan, tan, tayn

Daşgarı: Dışarı, Daşra, dışra, taşarı, taşgarı, taşgaru, taşkara, taşkarı, taşkaru, taşra, taştın, tışkaru

Degül: Değil, devül, dögül, tegil, tegül, tögül, tüyül

Dezek: Tezek, tizek, hayvan dışkısının kurusu

Dilkü: Tilki, tilkü,tülki, tülkü

Dogrı: Doğru, yanlış olmayan, togrı, togru, torı

Dobuk: Topuk, tapuk

Dörd:  Dört, dörüd, dörüt, tört, türt

Dürt: Dürtmek, dürüt, türt

T

Tafar: Koyun ve keçi cinsinden hayvan, davar, tavar, tavur

Taguk: Tavuk, daguk, dakuk, tafuk, tavoh, tokuk

Taguz: Domuz, danguz, dankuz, donguz, tonguz, tonuz

Takuz: Dokuz(sayı), dokız, toguz, tokkuz

Tanuklık: Tanıklık, şahitlik, danukluk, tanıhlık, tanıkluk

Tegül: Değil, devül,dögül, tegil, tökül, tüyül

Temirçi: Demirci, temürçi, temirşi

Tilsüz: Dilsiz, lal, dilsüz, tilsiz

Tinlen: Dinlenmek, istirahat etmek, dinlen, tınlan

Togru: Doğru, yanlış olmayan, dogrı, togrı, torı,

Tokkuz: Dokuz(sayı), dokız,dokuz, takuz, toguz, tokuz

Toldır: Doldurmak, doldur, doktur, toldur, toltur

Toru: Koyu kahverengi, hurma rengi, doru, toğru, torı, toru

Tülki: Tilki, dilkü, tilkü, tülkü

Kaynak: Recep Toparlı, Hanifi Vural, Recep Karaatlı, Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2014